STEFAN ŻEROMSKI
Urodził się 14 października 1864 we wsi Strawczyn (woj. kieleckie) w zubożałej rodzinie szlacheckiej. Nauki elementarne pobierał w szkole wiejskiej w Psarach, w 1874 wstąpił do gimnazjum w Kielcach. Dwunastoletni pobyt w gimnazjum (nauczycielem języka i literatury polskiej był Antoni Gustaw Bem) nie zakończył się zdaniem egzaminu maturalnego. Pracował jako guwerner, udzielał korepetycji, systematycznie prowadził dzienniki. Jesienią 1886 zapisał się do warszawskiej Szkoły Weterynaryjnej, brał udział w pracach tajnych organizacji, w tym w Związku Młodzieży Polskiej. Z braku środków materialnych zmuszony był porzucić studia weterynaryjne; podjął pracę nauczyciela domowego w dworach szlacheckich na Kielecczyźnie, Mazowszu, Podlasiu i w Nałęczowie. W Nałęczowie poznał swoją przyszłą żonę, Oktawię z Radziwiłłów Rodkiewiczową, która mu ułatwiła nawiązanie kontaktów literackich. Jesienią 1892 roku objął posadę zastępcy bibliotekarza w Muzeum Polski w Rapeswillu. Czteroletni pobyt w Szwajcarii umożliwił m.in. poznanie materiałów archiwalnych do dziejów polskiej emigracji XIX wieku, tutaj też nawiązał bliskie znajomoci z politykami, związanymi z ówczesnym ruchem socjalistycznym. W tym okresie ukazują się pierwsze książki „Rozdzióbią nas kruki, wrony” (1895), Opowiadania (1895), Syzyfowe prace (1897). W latach 1897-1904 pracował w bibliotece Ordynacji Zamoyskich w Warszawie. Po roku 1904 sytuacja materialna pozwoliła mu zająć się wyłącznie działalnością pisarską; przebywa w Nałęczowie, Zakopanem, we Włoszech, na trzy lata przenosi się do Paryża. Po powrocie do kraju w 1912 osiada w Zakopanem, gdzie spędza lata pierwszej wojny światowej. W tym okresie rozwodzi się z Oktawią Żeromską, nawiązuje związek Anną Zawadzką. Jesienią 1818 przenosi się do Warszawy. W okresie plebiscytu na Warmii i Mazurach razem z Janem Kasprowiczem bierze udział w agitacji na rzecz przyłączenia tych ziem do Polski. W 1920 zakłada Towarzystwo Przyjaciół Pomorza. Pełni funkcje korespondenta wojennego w czasach wojny polsko-bolszewickiej. Zabiera publicznie głos w kwestiach publicznych, atakowany przez prawicę polityczną. Był inicjatorem projektu Akademii Literatury, założyciel Straży Piśmiennictwa Polskiego i polskiego oddziału PEN-Clubu (1924), współtwórca i pierwszy prezes Związku Zawodowego Literatów Polskich. Niepowodzeniem kończą się starania o przyznanie mu Nagrody Literackiej Nobla. Umiera 20 listopada 1925 roku w Warszawie. Pogrzeb Stefana Żeromskiego 23 listopada 1925 stał się manifestacją narodową, pisarza pochowano na warszawskim cmentarzu ewangelicko-reformowanym.
Posługiwał się pseudonimami: Maurycy Zych, Józef Katerla.
Twórczoć: do roku 1898: „Rozdzióbią nas kruki, wrony” (1895), Opowiadania – m.in.
Doktór Piotr, Zmierzch, Siłaczka, Zapomnienie (1895), Promień (1897), Syzyfowe prace (1897); 1898-1910: Ludzie bezdomni (1899), Popioły (1903), Dzieje grzechu (1908) Duma o hetmanie (1908), dramaty: Róża (1909), Sułkowski (1910), Sen o szpadzie (1906); 1910-1919: Uroda życia (1912), Wierna rzeka (1912); trylogia Walka z szatanem: Nawracanie Judasza, Zamieć (1916), Charitas (1919), poemat Wisła (1918), fragment powieściowy Wszystko i nic (1914); publicystyka: Początek wiata pracy (1918), Projekt Akademii Literatury Polskiej (1918), Organizacja inteligencji zawodowej (1919); lata 1919-1925: Przedwiośnie (1924), Puszcza jodłowa (1925), dramaty: „Ponad śnieg bielszy się stanę” (1920), Biała rękawiczka (1921), Turoń (1923), „Uciekła mi przepióreczka…” (1924), publicystyka: Snobizm i postęp (1922), Bicze z piasku (1925).
Zabierał głos we wszystkich istotnych dla polskiej kultury i myli sprawach; ekspresywny styl (określany mianem „żeromszczyzny”), skłonność do naturalizmu, podejmowanie tematów drażliwych obyczajowo zyskały mu niemało przeciwników; o znaczeniu jego poglądów świadczą najlepiej trwające nadal polemiki i spory, a także kolejne ekranizacje powieci (m.in. Dzieje grzechu – 1933, reż. H. Szaro, 1975 reż. W. Borowczyk; Popioły 1965, reż. A. Wajda).
BIBLIOGRAFIA
– Stefan Żeromski. Kalendarz życia i twórczości. Oprac. S. Kasztelowicz i S. Eile, Kraków 1961.
– Żeromski. Z dziejów recepcji twórczoci 1895-1964. Oprac. Z.J. Adamczyk, Warszawa 1975.
– W. Borowy, O Żeromskim. Rozprawy i szkice, Warszawa 1964.
– A. Hutnikiewicz, Żeromski i naturalizm, Toruń 1956.
– H. Markiewicz, Prus i Żeromski, Warszawa 1964.
– R. Zimand, Diarysta Stefan Ż., Wrocław 1990.
Więcej na temat życia i twórczoci patrona naszej szkoły znajdziesz na stronie: http://culture.pl/pl/tworca/stefan-zeromski
W imieniu całej społeczności szkolnej z serca dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do nadania sztandaru naszej szkole!
Wyrazy podziękowania kierujemy do władz Gminy na czele z panem Wójtem Henrykiem Koniecznym, do Rady Gminy na czele z Przewodniczącym Rady Gminy p. Piotrem Gonerką, do rodziców i Rady Rodziców na czele z Przewodniczącą Rady Rodziców p. Agnieszką Zenką- Zganiacz.
Z serca dziękujmy Ks. Proboszczowi parafii Fałków, ks. Dariuszowi Krokowi za poświęcenie sztandaru i ofiarę Mszy Świętej w intencji uczniów, nauczycieli i naszej Małej Ojczyzny.
Wyrazy podziękowania i szacunku kierujemy do naszych gości, którzy przyjęli zaproszenie i uświetnili naszą uroczystość, dziękujemy: p. Sebastianowi Skuzie, p. Andrzejowi Bętkowskiemu, p. Andrzejowi Prusiowi, p. Sławomirowi Krzysztofikowi, p. Karolinie Carmenate-Orłowskiej, p. Mariannie Michalskiej, p. Jarosławowi Smołuchowi, p. Krzysztofowi Bajorowi, p. Annie Wajnberger, p. Barbarze Badelskiej p. Agnieszce Czechowskiej, p. Józefowi Kołaczkowi.
Bardzo dziękujemy pocztom sztandarowym: Publicznej Szkoły Podstawowej im. H. Sienkiewicza w Czermnie, OSP w Fałkowie, OSP w Czermnie.
Dziękujemy całemu Gronu Pedagogicznemu i nauczycielom przygotowującym akademię i dekoracje.
Dzięki Państwa staraniom i obecności mogliśmy tak uroczyście przeżyć zarówno nadanie sztandaru jak i uczcić 104 rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę.
Z wyrazami szacunku
Mirosława Palus, Anna Barańska
List prezesa Rady Ministrów p. Mateusza Morawieckiego do uczestników uroczystości nadania sztandaru.
List prezesa Przewodniczącego Sejmiku woj. Świętokrzyskiego p. Andrzeja Prusia.
Nadanie sztandaru szkole na Święto Niepodległości!
W dniu 10 listopada w naszej szkole miała miejsce uroczystość poświęcenia i nadania sztandaru im. Stefana Żeromskiego. To szkolne święto połączono z gminnymi obchodami 104 rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości.
Uroczystość rozpoczęła się w kościele św. Trójcy w Fałkowie. W pierwszej części do świątyni wkroczyły poczty sztandarowe OSP Fałków oraz OSP Czermno, Publicznej Szkoły Podstawowej im. H. Sienkiewicza w Czermnie, a na końcu wniesiono nowy sztandar. Przed mszą świętą sztandar został uroczyście poświęcony przez księdza proboszcza Dariusza Kroka, a następnie Przewodniczący Rady Gminy przekazał poświęcony sztandar słowami: „Przekazujemy panu, Panie Wójcie ten sztandar jako symbol dążeń rodziców i nauczycieli, jako symbol dbałości o wychowanie naszej młodzieży”. Wójt Gminy Henryk Konieczny odpowiadając: Przyjmuję ten sztandar z dumą i przekazuję na ręce p. Dyrektor Szkoły Mirosławy Palus.
Uroczystość zaszczycili swoją obecnością: p. Sebastian Skuza, sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, p. Andrzej Pruś, Przewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego, p. Andrzej Bętkowski, Marszałek Województwa, p. Sławomir Krzsztofik, przedstawiciel Kuratorium Oświaty w Kielcach. Obecni również byli radni Rady Gminy i sołtysi….